Τετάρτη 1 Μαΐου 2013

Σχολική εφημερίδα: Ρουτίνα ή δημιουργική διαδικασία(ΙΙ)

 «Κύριε, πρέπει  τώρα να τη βαφτίσουμε!». Πρότειναν ίσαμε 25-30 ονόματα! (Στην εφημερίδα συμμετέχει και το 2ο τμήμα της Δ΄τάξης, εξ ου και τα πολλά ονόματα). Από τα πολλά, επιλέξαμε τελικά τέσσερα, με ψηφοφορία. Γράψανε και δυο λόγια, εξηγώντας  γιατί διάλεξαν αυτό το όνομα.
Οι υπεύθυνοι ύλης είχαν το καθήκον να συντονίσουν την ομάδα. Δύσκολο έργο αυτό. Όταν μάλιστα η προσπάθεια ξεκίνησε χωρίς από πριν να υπάρχει υλικό προς συζήτηση, ακόμη δυσκολότερο. Η ανάγκη για  οργάνωση ήταν έντονη. Για αρχή, τους πρότεινα , παίρνοντας αφορμή από τα  καθημερινά μαθήματα, διάφορα θέματα . Η ομάδα όμως χρειαζόταν  κάτι περισσότερο, μια κινητήρια δύναμη. Πώς όμως, πώς;
Μια  λαμπρή ιδέα ήταν η καθιέρωση της τελευταίας ώρας, κάθε Τετάρτης, ως ημέρα συζήτησης των προτάσεών μας. Κάθε ένας και καθεμιά, που είχε μια ιδέα για άρθρο , διακόσμηση ή οτιδήποτε άλλο,  έπαιρνε το λόγο και την ανακοίνωνε στην ολομέλεια. Αν η ιδέα ενδιέφερε κάποιους μαθητές, οι υπεύθυνοι ύλης την κατέγραφαν σε ένα χαρτί, το οποίο στη συνέχεια τοποθετούσαν σε ένα μεγάλο χαρτόνι. Μ’ αυτόν τον τρόπο, δημιουργήθηκε  μια λίστα από ενδιαφέρουσες προτάσεις. Τώρα,  αν η ιδέα  κάποιου απορριπτόταν,   μπορούσε  να ασχοληθεί μόνος του με το θέμα, αν επέμενε. Κατόπιν, οι μαθητές περνούσαν  από τα αναρτημένα θέματα  και σημείωναν το όνομά τους, στο θέμα που θα τους ενδιέφερε να ασχοληθούν. Σχηματίστηκαν ομάδες κι  η κάθε ομάδα έπρεπε να φροντίσει μόνη της, για το πώς θα οργανώσει και τελικά θα γράψει το θέμα της.
 Την Παρασκευή, η κάθε ομάδα είχε την γωνιά εργασίας της. Η γωνιά των σκιτσογράφων, η γωνιά των ρεπόρτερ και γωνιές των διαφόρων θεμάτων των συντακτών. Έπρεπε να υπάρχει ησυχία, πράγμα που δεν ήταν εφικτό πολλές φορές, γιατί, συχνά, τα μέλη διαφωνούσαν για το πώς πρέπει να χειριστούν το θέμα που θα γράψουν. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που μια ομάδα κατέληγε σε καβγά, δημιουργώντας πρόβλημα στο σύνολο της τάξης. Δημιουργήθηκε ανάγκη συντονισμού της ομάδας .Αποφάσισαν να εργαστούν συνεργατικά με  ρόλους. Στο τέλος, χρησιμοποιώντας κυρίως το ρόλο του συντονιστή στο πλαίσιο επικοινωνίας της ομάδας, κάποιος αναλάμβανε να ρυθμίσει τη ροή της συζήτησης για το ποιες ιδέες, τελικά, θα επέλεγαν για το άρθρο τους.
    Τους πρότεινα να καταγράφουν αρχικά τις ιδέες τους.Οι εννοιολογικοί χάρτες, η τεχνική της χαρτογράφησης,ήταν εργαλείο που χρησιμοποιούσαμε συχνά στην καθημερινή μαθησιακή διαδικασία. Έτσι, όπου ήταν εφικτό, το χρησιμοποιούσαν  για να αποτυπώσουν τις ιδέες τους. Καθένας τις αποτύπωνε στο δικό του χαρτί. Στη συνέχεια τις ένωναν σε ένα κοινό χάρτη. Τώρα, είχαν ένα σύνολο ιδεών για να ξεκινήσουν.
Φάνηκε στην πράξη πως οι μικρές ομάδες, δύο-τριών ατόμων δούλευαν καλύτερα. Οι μεγάλες ομάδες χρονοτριβούσαν συχνά. Επιδίωξα, λοιπόν, να δουλεύουν σε μικρότερες ομάδες.
Όταν το άρθρο ολοκληρωνόταν από την ομάδα, παραδινόταν στην ομάδα των διορθωτών. Να σημειώσω εδώ, ότι  και οι διορθωτές(όπως όλοι, ανεξάρτητα ρόλου) συμμετείχαν σε διάφορες ομάδες. Όταν όμως έπρεπε να δουν ένα άρθρο, αποχωρούσαν από την προηγούμενη εργασία τους κι αναλάμβαναν να το ξανακοιτάξουν. Οι κριτικοί μας αναγνώστες είχαν την ευκαιρία να το ξαναδιαβάσουν και να διορθώσουν εκφραστικά ό,τι θεωρούσαν ότι έπρεπε να αλλαχτεί. Στη συνέχεια, το έδιναν πάλι στην ομάδα που το σύνταξε, για να δουν αν συμφωνούσαν με τις αλλαγές. Την τελική υπογραφή ότι είναι έτοιμο έβαζαν οι υπεύθυνοι ύλης, οι οποίοι έριχναν μια τελευταία ματιά στο κείμενο. 
    Κάποια στιγμή,  ανακοινωνόταν στην ολομέλεια, για να πει όποιος ήθελε τη γνώμη του. Ο φυσικός διάλογος μεταξύ των μελών,  λοιπόν, γίνεται σε μια αυθεντική κατάσταση, αφού οι ομιλητές επικοινωνούν με σκοπό,μέσα σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο. Είχαμε, όμως, συμφωνήσει σε δυο-τρία βασικά σημεία: Να προσέχουμε τις επαναλήψεις λέξεων, την αποτελεσματικότητα του άρθρου, δηλαδή, το αν ήταν μέσα στο στόχο του θέματος και τέλος, αν το ύφος  ήταν ανάλογο με το περιεχόμενο και τον αρχικό σκοπό του. Εξάλλου  η εξέταση των κειμένων με βάση τα χαρακτηριστικά στοιχεία της υπερδομής τους, η αποτελεσματικότητα τους, καθώς και το ύφος τους, ήταν δουλειά που κάναμε στα μαθήματα, όταν εξετάζαμε διάφορα είδη κειμένων.
Θα ήθελα να σημειώσω κι εδώ, πώς αυτό που επιδίωκα ήταν τα κείμενά τους να έχουν την οπτική τη δική τους κι όχι την δική μου.  Θέλω να πω, πως δεν ήταν δυνατόν η αφηγηματική συνήθως αντίληψη  των γεγονότων που έχουν οι μαθητές σε αυτήν την ηλικία, να μετατρέπεται σε αιτιοκρατική,  που είναι πάνω από τις δυνατότητές τους. Όπου ήταν εφικτό, όμως,  ανάλογα με την ομάδα, υπήρξε κι επαρκής αιτιολόγηση του θέματος. Γι’ αυτό το λόγο, δεν υπήρξε καμιά παρέμβαση  στα κείμενα από εμένα. Όπου,  όμως, διαπιστωνόταν κάποιο πρόβλημα, έδινα μεν βοήθεια, αλλά το αποτέλεσμα των αλλαγών ήταν και πάλι δικό τους .
 Τα κείμενα συνήθως υποστηρίζονταν και από ένα σκίτσο ή μια ζωγραφιά. Ένας σκιτσογράφος αναλάμβανε να  το διαβάσει , αν ήθελε το συζητούσε με αυτούς που το έγραψαν και στην συνέχεια αναλάμβανε να  το αποδώσει με την φαντασία του.
Πλέον, τα ολοκληρωμένα άρθρα, την Δευτέρα και την Τρίτη, μπορούσαν να γραφτούν  την ώρα του μαθήματος των υπολογιστών. Από την Παρασκευή είχανε ήδη ορίσει ποιοι θα γράψουν τα άρθρα, με άδεια της κυρίας της Πληροφορικής. Τη διαδικασία, όμως, της πληκτρολόγησης των άρθρων την μετέφερα με δική μου ιδέα στην τάξη. Έστησα τρεις φορητούς υπολογιστές την Παρασκευή κι αποτέλεσαν μια επιπλέον γωνιά. Τούτο έγινε γιατί διαπίστωσα, πως ήταν κάτι που το έκαναν με μεγάλη χαρά  και οι μαθητές μου με μαθησιακές  δυσκολίες. Ήταν μεγάλη η όρεξή τους να πληκτρολογούν κείμενα. Όντως, λοιπόν, η επιλογή του να έχω τους φορητούς υπολογιστές στην τάξη μείωσε πάρα πολύ τη φασαρία κι ομολογουμένως,τους  έδωσε μεγαλύτερα περιθώρια ενεργής εμπλοκής.
Αλλά τι γίνεται με τους ρεπόρτερ;
Εδώ το 3ο(και τελευταίο) μέρος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου